مقدمه:
قلب یکی از اصلیترین اعضای بدن است. این اندام عضلانی به اندازه مشت بسته انسان بوده و وظیفه دارد خون و مواد مغذی را به اندامهای بدن پمپاژ کند. ابتدا خون بدون اکسیژن را به ریهها میفرستد، جایی که تصفیه شده و دوباره به قلب بازمیگردد. سپس قلب این خون تازه را به سایر نقاط بدن ارسال میکند.
ساختار قلب
قلب انسان از چهار حفره تشکیل شده است:
دو حفره فوقانی (دهلیزها): دریافت خون
دو حفره پایینی (بطنها): پمپاژ خون به ریهها و اندامها
این چهار حفره بهصورت همزمان منقبض و منبسط میشوند و ضربان قلب را ایجاد میکنند. نبضی که در نواحی خاصی از بدن مثل مچ یا گردن احساس میشود، نتیجه همین ضربان است. قلب روزانه حدود ۸ پیمانه خون را در بدن پمپاژ میکند.
در زمان استراحت، قلب حدود ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه میتپد. عواملی مثل ورزش، کمآبی، یا داروها میتوانند این عدد را تغییر دهند.
دریچههای قلب
چهار دریچه در قلب وجود دارد که از جریان صحیح خون اطمینان حاصل میکنند:
دریچه آئورت (بین بطن چپ و آئورت)
دریچه میترال (بین دهلیز چپ و بطن چپ)
دریچه ریوی (بین بطن راست و شریان ریوی)
دریچه سهلتی (بین دهلیز راست و بطن راست)
باز و بسته شدن این دریچهها صدای خاصی تولید میکند که پزشکان از آن برای ارزیابی سلامت قلب استفاده میکنند.
برای درک بهتر تاثیر تغذیه بر سلامت قلب، مطالعه مقاله «تغذیه» توصیه میشود.
سیستم الکتریکی و عروق قلبی
قلب برای پمپاژ هماهنگ خون، به سیگنالهای الکتریکی وابسته است. این سیگنالها انقباض عضلات قلب را تنظیم میکنند.
سه نوع رگ اصلی وجود دارد:
شریانها: حمل خون اکسیژندار به اندامها
وریدها: بازگشت خون بدون اکسیژن به قلب
مویرگها: تبادل مواد مغذی و زاید با سلولها
ایست قلبی چیست؟
اگر قلب نتواند خون پمپاژ کند، خون به مغز نمیرسد و در عرض چند دقیقه ممکن است مرگ رخ دهد. این وضعیت را ایست قلبی مینامند. در این حالت، فرد بیهوش، بدون تنفس و نبض است. تماس سریع با اورژانس و شروع عملیات CPR میتواند جان بیمار را نجات دهد.
اکوکاردیوگرافی داپلر چیست؟
اکو داپلر یک روش تشخیصی غیرتهاجمی برای بررسی جریان خون در قلب است. این تست با استفاده از امواج صوتی، سرعت و جهت خون را مشخص میکند. این روش برای تشخیص مشکلاتی مانند:
نارسایی قلبی
نشت دریچهها
بزرگ شدن قلب
ضعف عضلات قلب
نقصهای مادرزادی
وجود لخته یا تومور
مورد استفاده قرار میگیرد.
روند انجام اکو داپلر
برای انجام این تست، بیمار روی تخت دراز میکشد. پزشک ژلی روی قفسه سینه قرار داده و مبدلی روی آن حرکت میدهد. امواج بازگشتی به دستگاه کمک میکنند تا تصاویری دقیق از قلب تهیه شود. معمولاً نتایج پس از بررسی کامل توسط پزشک ارائه میشود.
تست ورزش چیست؟
تست ورزش یا تست استرس، عملکرد قلب را در شرایط فعالیت فیزیکی بررسی میکند. این تست برای:
تشخیص بیماری شریان کرونری
یافتن علت درد قفسه سینه یا تنگی نفس
برنامهریزی فعالیتهای فیزیکی بیماران قلبی
مورد استفاده قرار میگیرد.
در طول تست، بیمار روی تردمیل راه میرود درحالیکه الکترودهایی روی قفسه سینه متصل هستند. با افزایش تدریجی سرعت و شیب دستگاه، ضربان قلب نیز افزایش مییابد.
نتایج تست ورزش
در صورتی که قلب نتواند خون کافی به خود برساند، بیمار ممکن است دچار درد قفسه سینه شود. این نشانه میتواند از انسداد در رگهای کرونری ناشی شود. البته تست ورزش به تنهایی کافی نیست و در بسیاری از موارد نیاز به آزمایشهای تکمیلی دارد.
خطرات و محدودیتها
تست ورزش به طور کلی ایمن است، اما ممکن است موجب خستگی موقت شود. این تست فقط انسدادهایی را نشان میدهد که ۷۰٪ یا بیشتر از رگ را مسدود کردهاند. بنابراین، همیشه لازم است سایر عوامل خطر نیز در نظر گرفته شوند.
نتیجهگیری
قلب اندامی حیاتی است که سلامت آن تضمینکننده ادامه حیات ماست. آگاهی از نحوه عملکرد قلب و استفاده از ابزارهایی مانند اکو داپلر و تست ورزش میتواند در تشخیص و درمان بهموقع بیماریهای قلبی مؤثر باشد. مراقبت از قلب یعنی مراقبت از زندگی